Spoofing to coraz częściej spotykana forma oszustwa, polegająca na podszywaniu się pod kogoś innego w celu wyłudzenia informacji lub pieniędzy. Ofiary takiego ataku często nie zdają sobie sprawy, że rozmawiają z oszustem, ponieważ widzą na ekranie telefonu znany numer – na przykład infolinię banku lub policję. Jak nie dać się zwieść tej manipulacji? W poniższym artykule wyjaśniamy, co to jest spoofing, jak działa ta metoda, czym różni się phishing od spoofingu telefonicznego, a także przedstawiamy praktyczne porady, jak się bronić przed takimi oszustwami.
Spoofing: co to takiego?
Termin spoofing wywodzi się z języka angielskiego i oznacza „podszywanie się” lub „udawanie kogoś innego”. W kontekście oszustw internetowych i telefonicznych, spoofing co to konkretnie znaczy? Najprościej mówiąc, jest to metoda, w której przestępca fałszuje swoją tożsamość. Może to przybrać różne formy – od wiadomości e-mail wyglądających jak korespondencja z banku (tzw. e-mail spoofing), przez fałszywe strony internetowe imitujące prawdziwe (spoofing DNS lub phishing), aż po połączenia telefoniczne z podrobionym numerem. W każdym przypadku jednak mechanizm jest podobny: ofiara ma uwierzyć, że kontaktuje się z prawdziwą instytucją lub osobą, a nie z oszustem.
W codziennym języku najczęściej mówimy o spoofingu w kontekście telefonu – czyli spoofing telefoniczny. Co istotne, spoofing telefoniczny jest formą oszustwa, która w ostatnich latach stała się bardzo powszechna w Polsce. Przestępcy wykorzystują zaufanie, jakim darzymy znane numery telefonów (np. numer banku lub policji), i podszywają się pod nie. Dzwonią do przypadkowych osób, a na wyświetlaczu ofiary pojawia się fałszywa informacja o numerze dzwoniącego. Dzięki temu ofiara myśli, że rozmawia np. z pracownikiem banku, podczas gdy w rzeczywistości jest to oszust. Taka definicja spoofingu telefonicznego pokazuje, że kluczowym elementem jest fałszywa identyfikacja – numer telefonu lub inny identyfikator kontaktu jest sfałszowany.
Phishing a spoofing telefoniczny
Często spotykamy się też z terminem phishing. Warto wyjaśnić phishing a spoofing, ponieważ choć obie metody są pokrewne i służą oszustom do wyłudzania danych lub pieniędzy, to działają nieco inaczej. Phishing polega na wyłudzaniu poufnych informacji (np. haseł, numerów kart kredytowych) poprzez podszywanie się pod zaufane instytucje w internecie. Klasyczny phishing to np. fałszywe e-maile lub strony WWW udające bank albo portal społecznościowy. Ofiara sama przekazuje swoje dane, sądząc że loguje się do prawdziwej strony lub odpowiada na prośbę z zaufanego źródła.
Z kolei spoofing telefoniczny to odmiana ataku wykorzystująca połączenia głosowe. W tym przypadku ofiara odbiera telefon od rzekomo prawdziwej instytucji. Oszust podszywa się pod numer telefonu znany ofierze (np. infolinia banku, numer policji 997 lub numer firmy kurierskiej). Ważna różnica jest taka, że w phishingu ofiara zwykle sama wykonuje jakąś akcję online (klika link, wprowadza dane), a przy spoofingu telefonicznym to oszust inicjuje kontakt telefoniczny i często manipuluje ofiarą podczas rozmowy. Można powiedzieć, że phishing często odbywa się drogą elektroniczną (mail/SMS), a spoofing telefoniczny – drogą głosową. Oczywiście te metody mogą się przenikać (np. oszust dzwoni i jednocześnie wysyła SMS-y z linkiem), ale mechanizm podszywania się jest wspólny.
