W polskim prawie rodzinnym funkcjonują dwie instytucje ochrony osób, które nie mogą samodzielnie prowadzić swoich spraw. Chodzi o opiekę prawną (ustanowienie opiekuna) oraz kuratelę (ustanowienie kuratora). Mimo wspólnego celu (ochrona osób potrzebujących wsparcia) różnią się zakresem zastosowania i charakterem.
Opieka i kuratela - czym są i kiedy mają zastosowanie w świetle prawa?
Opieka i kuratela w prawie rodzinnym to dwie formy ochrony osób niesamodzielnych. Opieka prawna ustanawiana jest dla małoletniego pozbawionego opieki rodzica oraz dla osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej. Natomiast kuratela powoływana jest w szczególnych sytuacjach – np. dla osoby częściowo ubezwłasnowolnionej lub osoby nieobecnej. W przypadku dziecka opieka odpowiada zakresowi władzy rodzicielskiej (obejmuje sprawy dotyczące władzy rodzicielskiej), a zadania kuratora są każdorazowo ograniczone przez sąd.
Główne różnice między opieką a kuratelą - kogo dotyczą i jakie mają cele
Mimo wspólnego celu, opieka a kuratela różnice dotyczą głównie kręgu osób objętych ochroną oraz przeznaczenia tych instytucji. Opieka ustanawiana jest dla małoletnich pozbawionych opieki rodzicielskiej oraz osób całkowicie ubezwłasnowolnionych. Jej celem jest zapewnienie podopiecznemu pełnej pieczy nad jego osobą i majątkiem – opiekun troszczy się o codzienne potrzeby oraz zarządza jego majątkiem. Kuratela natomiast dotyczy sytuacji, gdy dana osoba wymaga ochrony w określonym zakresie (np. jest częściowo ubezwłasnowolniona). Jej zadaniem jest zabezpieczenie interesów tej osoby w ściśle wyznaczonych sprawach przez ograniczony czas.
