Błąd medyczny – proces dochodzenia odszkodowań

09/03/2025

Czas czytania: 13 minut

09/03/2025

Czas czytania: 13 minut

Błąd medyczny to określenie sytuacji, gdy w trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych dojdzie do nieprawidłowego działania lub zaniechania ze strony personelu medycznego, skutkującego szkodą pacjenta. Proces dochodzenia roszczeń za takie zdarzenie bywa złożony – poszkodowany pacjent może ubiegać się o odszkodowanie za błąd medyczny i zadośćuczynienie, a także pociągnięcie sprawcy do odpowiedzialności. Poniżej wyjaśniamy, co oznacza błąd medyczny definicja tego pojęcia, jakie są konsekwencje dla lekarza oraz jakie możliwości ma pacjent w walce o swoje prawa.

Błąd medyczny - co to jest i jakie są jego skutki?

Pojęcie błąd medyczny (nazywany także „błędem w sztuce lekarskiej”) nie zostało formalnie zdefiniowane w polskich ustawach. Zamiast tego jego znaczenie ukształtowało się poprzez praktykę i orzecznictwo sądów. Przyjmując, jak wskazuje orzecznictwo Sądu Najwyższego, można stwierdzić, że błąd medyczny to postępowanie (działanie lub zaniechanie) personelu medycznego niezgodne z aktualną wiedzą medyczną i zasadami ostrożności, powodujące szkodę pacjenta. Innymi słowy – jest to zaniedbanie lub pomyłka lekarza, pielęgniarki czy innego pracownika ochrony zdrowia, która prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia pacjenta. Taki błąd medyczny definicja obejmuje wyłącznie sytuacje nieumyślne – umyślne wyrządzenie szkody pacjentowi stanowi przestępstwo, a nie „błąd”. W praktyce wyróżnia się różne rodzaje błędów: diagnostyczne (np. błędna diagnoza choroby), terapeutyczne (nieprawidłowe leczenie lub zabieg), techniczne (wadliwie przeprowadzona operacja) oraz organizacyjne (np. zła organizacja pracy szpitala).

Należy pamiętać, że nie każdy niepomyślny wynik leczenia oznacza błąd medyczny. Czasem występują powikłania medyczne, które są znanym ryzykiem związanym z daną terapią i mogą wystąpić mimo dochowania należytej staranności. Dla uznania, że doszło do błędu medycznego, muszą być spełnione przesłanki: zaistniała szkoda pacjenta oraz wina po stronie personelu (np. odstąpienie od standardów leczenia). Jeśli te elementy zostaną wykazane, otwiera to drogę do roszczeń takich jak odszkodowanie za błąd medyczny lub zadośćuczynienie za błąd medyczny. Innymi słowy powstaje odpowiedzialność za błąd medyczny, którą pacjent może dochodzić na drodze prawnej. Wiele osób poszkodowanych zadaje pytania wprost: czym jest błąd medyczny, jakie są jego skutki prawne i czy istnieje odpowiedzialność karna? W obiegu funkcjonuje nawet termin błąd medyczny kk (skrót od kodeksu karnego), odnoszący się do aspektów karnych takich sytuacji.

Skutki błędu medycznego dla pacjenta mogą być bardzo poważne. Przykładowo, jeżeli na skutek zaniedbań dochodzi do trwałego uszczerbku na zdrowiu, kalectwa lub śmierci, błąd medyczny odszkodowanie i wysokie zadośćuczynienie mogą zostać zasądzone przez sąd. Dla pacjenta oznacza to nie tylko cierpienie fizyczne i psychiczne, ale często długotrwałe leczenie, rehabilitację oraz koszty. Z kolei dla osoby, która popełniła błąd (np. lekarza), konsekwencje mogą obejmować obowiązek naprawienia szkody finansowo (to właśnie odpowiedzialność lekarza za błąd medyczny w ujęciu cywilnym), odpowiedzialność dyscyplinarną przed samorządem lekarskim, a niekiedy także odpowiedzialność karna za błąd medyczny. Orzecznictwo sądowe wskazuje na liczne sprawy, w których poszkodowani pacjenci wygrywali procesy o odszkodowania za błąd medyczny. Dla przykładu, w wyroku z 2024 roku sąd przyznał pacjentce kwotę 700 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz pokrycie kosztów leczenia (odszkodowanie za błąd medyczny), po tym gdy błąd w diagnozie i leczeniu infekcji poskutkował u niej sepsą i trwałym uszczerbkiem na zdrowiu. Inne orzeczenie z 2024 r. (dotyczące tragicznej pomyłki przy podaniu leku) zasądziło łącznie 1,6 mln zł dla rodziny zmarłej pacjentki. Takie przykłady pokazują, że zadośćuczynienie za błąd medyczny orzecznictwo traktuje poważnie, a wysokość świadczeń zależy od skali cierpienia i skutków błędu.

Potrzebujesz wsparcia we własnej sprawie?

Umów się na spotkanie

Pozostaw swój numer telefonu. Oddzwonimy w celu ustalenia dogodnego terminu

Odszkodowanie za błąd medyczny - jakie są możliwości?

Odpowiedzialność za błąd medyczny może być realizowana różnymi drogami prawnymi. Na wstępie warto zaznaczyć, że kluczowe jest potwierdzenie podstawowej przesłanki – musi zaistnieć błąd medyczny definicja tej sytuacji została przedstawiona wcześniej. Jeżeli ten warunek jest spełniony, poszkodowany pacjent może dochodzić swoich praw na kilka sposobów. Jeżeli wystąpi błąd medyczny odszkodowanie i inne roszczenia cywilne (jak zadośćuczynienie) mogą być dochodzone różnymi ścieżkami prawnymi. Poniżej omawiamy dostępne możliwości:

Postępowanie cywilne (proces sądowy) – Najczęściej pacjent składa pozew przeciwko podmiotowi odpowiedzialnemu za szkodę. Może to być bezpośrednio lekarz (np. w przypadku prywatnej praktyki) lub – co częstsze – szpital czy klinika (pracodawca lekarza). Zgodnie z zasadami prawa cywilnego, podmiot leczniczy odpowiada za szkody wyrządzone przez personel (tzw. odpowiedzialność na zasadzie ryzyka lub na podstawie art. 430 k.c. – odpowiedzialność za podwładnego). W toku procesu pacjent musi wykazać, że wystąpił błąd medyczny oraz że ten błąd spowodował określoną szkodę. W praktyce oznacza to konieczność zebrania silnych dowodów – dokumentacji medycznej, opinii biegłych, zeznań świadków. Jeżeli sąd stwierdzi, że lekarz zaniedbał swoje obowiązki, może zasądzić zarówno odszkodowanie za błąd medyczny, jak i zadośćuczynienie. W praktyce odszkodowanie obejmuje pokrycie wszelkich kosztów wynikłych z wypadku (np. koszty leczenia, rehabilitacji, dojazdów, opieki, utracone dochody), natomiast zadośćuczynienie stanowi pieniężne zrekompensowanie cierpienia fizycznego i psychicznego. Nierzadko sądy orzekają także rentę, jeśli poszkodowany utracił zdolność do pracy lub wymaga stałej opieki. W orzecznictwie można znaleźć wiele przykładów, gdzie za poważne błędy zasądzano wysokie sumy – zadośćuczynienie za błąd medyczny orzecznictwo potwierdza, że wysokość przyznanych kwot zależy od okoliczności sprawy. Co istotne, odszkodowania za błąd medyczny wypłacane są zwykle przez ubezpieczyciela szpitala lub lekarza, gdyż placówki medyczne mają obowiązkowe ubezpieczenie OC. Sam lekarz może więc nie płacić z własnej kieszeni, chyba że doszło do rażącego niedbalstwa – wtedy ubezpieczyciel może dochodzić regresu (zwrotu części wypłaconej kwoty) od sprawcy.
Ugoda z placówką medyczną lub ubezpieczycielem – Zanim dojdzie do procesu, pacjent może próbować polubownie załatwić sprawę. Może to nastąpić poprzez zgłoszenie szkody ubezpieczycielowi szpitala lub negocjacje bezpośrednio z placówką. Czasem szpitale, widząc oczywisty błąd, są skłonne wypłacić pewną kwotę odszkodowania i zadośćuczynienie za błąd medyczny bez procesu. Zawarcie ugody skraca czas uzyskania pieniędzy i zmniejsza koszty postępowania, ale oferowana kwota może być niższa niż możliwa do uzyskania przed sądem. Dlatego przed przyjęciem ugody warto skonsultować się ze specjalistą, np. prawnikiem z kancelaria prawa medycznego, który oceni, czy propozycja jest adekwatna do poniesionej krzywdy.
Wojewódzka Komisja ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych – od 2023 roku w miejsce komisji funkcjonuje Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych, obsługiwany przez Rzecznika Praw Pacjenta. Fundusz ten umożliwia poszkodowanym pacjentom dochodzenie świadczeń kompensacyjnych w szybszym, pozasądowym trybie. Najważniejszą cechą tego mechanizmu jest brak konieczności wykazania winy personelu medycznego – wystarczy jedynie stwierdzenie, że doszło do zdarzenia medycznego związanego z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Wniosek o świadczenie można złożyć do Rzecznika Praw Pacjenta w terminie roku od dnia, w którym osoba uprawniona dowiedziała się o zdarzeniu, ale nie później niż trzy lata od jego wystąpienia. Maksymalna wysokość świadczenia przyznawanego z Funduszu to 200 000 zł w przypadku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia oraz 100 000 zł w przypadku śmierci pacjenta. Wysokość kwoty ustalana jest indywidualnie i zależy od okoliczności sprawy oraz rozmiaru skutków zdarzenia. Procedura nie przewiduje wypłaty rent, ale może obejmować np. zwrot kosztów zakupu leków, środków pomocniczych, opieki czy rehabilitacji. Wnioskodawca może liczyć na decyzję w terminie do 3 miesięcy od złożenia kompletnego wniosku, co znacząco skraca czas oczekiwania w porównaniu do tradycyjnych postępowań sądowych. Należy jednak pamiętać, że złożenie wniosku i otrzymanie świadczenia z Funduszu zamyka drogę do dalszego dochodzenia roszczeń za to samo zdarzenie na drodze sądowej.
Postępowanie karne – Choć głównym celem procesu karnego jest ukaranie sprawcy (lekarza) za czyn zabroniony, to pacjent (lub jego rodzina) może również osiągnąć pewne korzyści finansowe w jego toku. Jeżeli wobec lekarza toczy się postępowanie karne w związku z podejrzeniem błędu medycznego (potocznie mówi się wtedy błąd medyczny kk), poszkodowany może wystąpić z powództwem cywilnym w tym procesie lub wnioskować o nałożenie obowiązku naprawienia szkody. Sąd karny może w wyroku zobowiązać skazanego lekarza do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego określonej kwoty. Należy jednak pamiętać, że odpowiedzialność karna za błąd medyczny nie zastępuje dochodzenia roszczeń cywilnych. Trzeba podkreślić, że standardy dowodowe w procesie karnym są wysokie (wina musi być udowodniona ponad wszelką wątpliwość), a uniewinnienie lekarza nie zamyka drogi do procesu cywilnego, gdzie obowiązuje nieco łagodniejszy standard. W praktyce zatem uzyskanie odszkodowania za błąd medyczny częściej odbywa się na drodze cywilnej, nawet jeśli równolegle toczy się sprawa karna. Warto pamiętać, że postępowanie karne koncentruje się na winie sprawcy – zasadniczo nie przyznaje się w nim odszkodowań ani zadośćuczynienia za krzywdę (to domena spraw cywilnych, gdzie zadośćuczynienie za błąd medyczny orzecznictwo i błąd medyczny odszkodowanie są rozstrzygane niezależnie).

Na koniec tej sekcji warto podkreślić, że każdy przypadek jest inny. Wszystkie powyższe drogi mogą się ze sobą przeplatać – np. równolegle można złożyć zawiadomienie do prokuratury i pozew cywilny. Dlatego odpowiedzialność lekarza za błąd medyczny oraz należne kwoty świadczeń najlepiej ocenić indywidualnie, najlepiej w konsultacji z prawnikiem. Dochodzenie roszczeń bywa trudne – trzeba zebrać dokumenty, opinie biegłych, zmierzyć się z procedurami sądowymi. Profesjonalna kancelaria prawa medycznego może pomóc przejść przez ten proces, reprezentując pacjenta i dbając o jego interesy.

Odpowiedzialność lekarza za błąd medyczny – jakie są konsekwencje?

Błąd medyczny pociąga za sobą konsekwencje na kilku płaszczyznach. Przede wszystkim jest odpowiedzialność za błąd medyczny w ujęciu cywilnym, czyli konieczność naprawienia szkody wyrządzonej pacjentowi (zapłata świadczeń takich jak odszkodowanie za błąd medyczny i zadośćuczynienie za błąd medyczny). Finansowo ciężar ten zwykle ponoszą ubezpieczyciele placówek medycznych, wypłacając odszkodowania za błąd medyczny poszkodowanym, ale z punktu widzenia prawnego to lekarz lub podmiot medyczny jest pozwanym i to przeciwko niemu kierowane jest roszczenie. Odpowiedzialność lekarza za błąd medyczny opiera się na zasadzie winy – trzeba wykazać, że naruszył on zasady wiedzy medycznej i nie dochował należytej staranności (spełniona została błąd medyczny definicja przyjęta w orzecznictwie). W razie przegranej sprawy reputacja lekarza może ucierpieć. Wyrok zasądzający odszkodowanie za błąd medyczny jest jednoznacznym potwierdzeniem zaniedbania z jego strony. Dodatkowo, warto zaznaczyć, że za błąd medyczny odszkodowanie pokrywa co prawda ubezpieczyciel, ale to nie zmniejsza negatywnych konsekwencji zawodowych dla lekarza – pacjenci i środowisko medyczne dowiadują się o popełnionym błędzie i spada zaufanie do tego lekarza.

Kolejną konsekwencją jest odpowiedzialność zawodowa (dyscyplinarna). Niezależnie od spraw cywilnych czy karnych, lekarz może zostać pociągnięty do odpowiedzialności przed samorządem lekarskim. Pacjent lub jego rodzina mogą złożyć skargę do okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej. Jeśli zostanie wszczęte postępowanie dyscyplinarne i lekarz zostanie uznany za winnego naruszenia zasad etyki lub przepisów wykonywania zawodu, może otrzymać karę dyscyplinarną. Sankcje dyscyplinarne obejmują upomnienie, naganę, karę pieniężną, a w poważnych przypadkach – zawieszenie lub nawet pozbawienie prawa wykonywania zawodu na pewien czas. Jest to więc dodatkowa dolegliwość, niezależna od cywilnych wyroków. Innymi słowy, lekarz może przegrać sprawę cywilną (zapłacić odszkodowanie i zadośćuczynienie) i jednocześnie zostać ukarany przez samorząd zawodowy – jedno nie wyklucza drugiego. Potwierdza to polskie zadośćuczynienie za błąd medyczny orzecznictwo, a także orzecznictwo organów lekarskich, które w poważnych przypadkach skutkuje surowymi sankcjami dyscyplinarnymi.

Wreszcie, istnieje także odpowiedzialność karna za błąd medyczny, gdy błąd lekarza wypełni znamiona przestępstwa. O tym poniżej – tu warto zaznaczyć, że postępowanie karne koncentruje się na ukaraniu sprawcy za czyn zabroniony, a nie na kompensacji szkody. Dla lekarza perspektywa procesu karnego jest szczególnie dotkliwa, gdyż oprócz ryzyka kary (np. pozbawienia wolności w zawieszeniu, grzywny) niesie piętno moralne skazania za przestępstwo. Nawet samo oskarżenie o czyn z art. 155 czy 160 k.k. (zarzut, że doszło do błędu medycznego na gruncie prawa karnego, czyli błąd medyczny kk) może negatywnie wpłynąć na karierę zawodową lekarza. Warto również wiedzieć, że jeśli szpital wypłaci odszkodowanie pacjentowi, może w pewnych sytuacjach dochodzić od lekarza zwrotu części sumy (regres), choć w praktyce dzieje się tak rzadko i głównie przy rażących naruszeniach.

Podsumowując, lekarz, który dopuścił się błędu medycznego, może ponieść konsekwencje na wielu frontach: finansowym (odszkodowania i zadośćuczynienia), zawodowym (dyscyplina, utrata zaufania) oraz prawnokarnym. Taka wielotorowa odpowiedzialność za błąd medyczny ma na celu z jednej strony zadośćuczynić poszkodowanym, z drugiej – zdyscyplinować środowisko medyczne i zapobiec podobnym zaniedbaniom w przyszłości.

Masz sprawę, którą chcesz omówić?

Porozmawiajmy o Twojej sytuacji

Zgłoś chęć rozmowy. Zamów konsultację telefoniczną

Odpowiedzialność karna za błąd medyczny – czy grozi kara?

Polskie prawo karne nie posługuje się terminem „błąd medyczny” – błąd medyczny definicja funkcjonuje głównie na gruncie prawa cywilnego, zaś w karnym stosuje się ogólne przepisy o przestępstwach przeciwko życiu i zdrowiu. Jeśli błąd lekarza spowoduje u pacjenta poważną szkodę lub śmierć, możliwe jest postawienie lekarzowi zarzutów karnych. Innymi słowy, w pewnych sytuacjach oprócz odpowiedzialności cywilnej pojawia się także odpowiedzialność za błąd medyczny według Kodeksu karnego. Odpowiedzialność karna za błąd medyczny najczęściej dotyczy nieumyślnego spowodowania śmierci (art. 155 Kodeksu karnego) lub nieumyślnego spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 §2 k.k.), ewentualnie lżejszego uszczerbku (art. 157 §3 k.k.). W grę wchodzi także narażenie życia lub zdrowia na niebezpieczeństwo (art. 160 k.k.), gdy lekarz swoim zaniechaniem stworzył poważne ryzyko dla pacjenta. Dla przykładu, jeżeli na skutek rażącego zaniedbania lekarza pacjent umrze, prokuratura może postawić zarzut z art. 155 k.k. (zagrożony karą do 5 lat pozbawienia wolności). Gdy pacjent dozna ciężkiego kalectwa, może wchodzić w grę art. 156 §2 (kara do 3 lat więzienia). W przypadkach mniejszego uszczerbku lub narażenia pacjenta na niebezpieczeństwo – art. 157 §3 lub art. 160 k.k. (zagrożone odpowiednio do roku pozbawienia wolności). Kluczowe jest udowodnienie, że lekarz naruszył reguły ostrożności wymagane w danych okolicznościach i że to naruszenie doprowadziło do skutku. Oznacza to, że dla przypisania winy konieczne jest wykazanie, iż swoim zachowaniem medyk wypełnił znamiona przestępstwa (co pokrywa się z tym, że doszło do błędu w sztuce). Jest to zatem odpowiedzialność lekarza za błąd medyczny na gruncie prawa karnego, wymagająca spełnienia surowszych kryteriów dowodowych.

W praktyce wyroki skazujące lekarzy za błędy medyczne zdarzają się rzadziej niż orzeczenia cywilne o odszkodowania. Sądy karne biorą pod uwagę, że lekarze zazwyczaj nie chcą źle dla pacjentów, a tragiczne skutki wynikają z lekkomyślności lub niedbalstwa, nie zaś z zamiaru. Dlatego orzekane kary często są łagodniejsze: np. wyrok w zawieszeniu, grzywna, zakaz wykonywania zawodu przez pewien czas. Przykładowo, w 2024 roku przed Sądem Rejonowym zapadł wyrok skazujący lekarkę na 8 tysięcy złotych grzywny oraz dwuletni zakaz wykonywania zawodu za nieumyślne narażenie pacjentki na utratę życia – pacjentka z poważną wadą serca zmarła, gdyż transport medyczny nie został należycie zabezpieczony. W innym przypadku sąd skazał chirurga na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania za błąd medyczny skutkujący śmiercią pacjenta, uznając go winnym nieumyślnego spowodowania śmierci. Takie rozstrzygnięcia pokazują, że błąd medyczny kk może mieć dla lekarza bardzo poważne konsekwencje – nawet jeśli często udaje się uniknąć bezwzględnego więzienia, to sam fakt skazania i towarzyszący rozgłos są dla medyka dotkliwą karą.

Warto dodać, że postępowanie karne może toczyć się równolegle z cywilnym. Nawet jeśli lekarz zostanie skazany, poszkodowany pacjent wciąż musi osobno dochodzić swoich roszczeń finansowych – wyrok karny stwierdzający winę nie oznacza automatycznie wypłaty pieniędzy. Generalnie kwestia roszczeń finansowych (odszkodowania za błąd medyczny i zadośćuczynienie za błąd medyczny) jest pozostawiana sądom cywilnym. Uniewinnienie lekarza w procesie karnym także nie przekreśla możliwości wygrania sprawy cywilnej o odszkodowanie za błąd medyczny – polskie zadośćuczynienie za błąd medyczny orzecznictwo dowodzi, że ofiara błędu może uzyskać rekompensatę nawet w razie braku kary. Wynika to z odmiennych standardów dowodowych i celu obu postępowań. Dla pacjenta kluczowe jest więc, aby walczyć o swoje prawa na polu cywilnym niezależnie od biegu sprawy karnej. Błąd medyczny kk (aspekt karny sprawy) nie wpływa bezpośrednio na decyzję o zadośćuczynieniu – to osobny tor rozliczenia.

Zadośćuczynienie za błąd medyczny – jakie są warunki przyznania?

Zadośćuczynienie za błąd medyczny to świadczenie pieniężne, które ma na celu wynagrodzenie niematerialnej krzywdy pacjenta – a więc bólu, cierpienia, traum czy innych negatywnych przeżyć związanych z błędem lekarza. Niemal zawsze dochodzone jest ono obok roszczeń o odszkodowanie za błąd medyczny, które pokrywa szkody materialne (koszty leczenia, utracone dochody itp.). W praktyce błąd medyczny odszkodowanie i zadośćuczynienie są rozpatrywane łącznie w ramach jednego pozwu, bo dopiero obie te formy rekompensaty dają pacjentowi pełne zadośćuczynienie za doznane szkody. Warunki przyznania zadośćuczynienia są uregulowane w Kodeksie cywilnym i wynikają również z dorobku orzecznictwa. Podstawową przesłanką jest wykazanie, że doszło do naruszenia dobra osobistego pacjenta w postaci zdrowia w wyniku zawinionego błędu medycznego. Innymi słowy, najpierw trzeba udowodnić sam błąd medyczny – błąd medyczny definicja sprowadza się właśnie do niedochowania standardu wiedzy medycznej – oraz związek tego błędu z negatywnymi skutkami dla pacjenta. Jeśli ten warunek jest spełniony (co oznacza, że powstaje odpowiedzialność za błąd medyczny po stronie sprawcy), sąd może zasądzić zadośćuczynienie na podstawie art. 445 §1 Kodeksu cywilnego (w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia) lub art. 446 §4 k.c. (jeśli w wyniku błędu doszło do śmierci pacjenta, bliscy mogą otrzymać zadośćuczynienie za doznaną stratę). W przypadku śmierci pacjenta bliscy mogą dochodzić zarówno zadośćuczynienia za krzywdę, jak i odszkodowania za błąd medyczny – na podstawie art. 446 §1–3 k.c. można uzyskać m.in. zwrot kosztów leczenia i pogrzebu oraz rentę dla członków rodziny.

Wysokość zadośćuczynienia zależy od wielu czynników. Sąd ocenia m.in. stopień i czas trwania cierpień fizycznych, nasilenie bólu, trwałość skutków (np. trwałe kalectwo, oszpecenie, bezpłodność), konsekwencje psychiczne (trauma, depresja), wiek poszkodowanego, wpływ na jego życie osobiste i zawodowe. Nie ma sztywnych taryf – zadośćuczynienie ma być „odpowiednie”, czyli sprawiedliwe w danych okolicznościach. Zadośćuczynienie za błąd medyczny orzecznictwo określa w różnych wysokościach: w lżejszych przypadkach może to być kilkadziesiąt tysięcy złotych, w najcięższych – nawet kilkaset tysięcy lub więcej. Jak pokazują wyroki przywołane wcześniej, zdarzały się kwoty rzędu miliona złotych dla ofiar błędów. Orzecznictwo sądowe podkreśla, że zadośćuczynienie nie może być symboliczne – musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość dla poszkodowanego, aby realnie złagodzić skutki krzywdy. Jednocześnie nie powinno prowadzić do nadmiernego wzbogacenia, stąd sądy starają się wyważyć te racje. W praktyce każde żądanie jest rozpatrywane indywidualnie. Warto zauważyć, że w niektórych sprawach szkody materialne (koszty) są niewielkie, natomiast krzywda niematerialna ogromna – wtedy to właśnie zadośćuczynienie stanowi główną część świadczeń, a odszkodowanie za błąd medyczny może mieć jedynie symboliczny wymiar.

Warto zaznaczyć, że oprócz zadośćuczynienia związanego stricte z uszczerbkiem na zdrowiu, pacjent może dochodzić również zadośćuczynienia za naruszenie praw pacjenta. Przykładowo przeprowadzenie zabiegu bez wymaganej zgody pacjenta stanowi naruszenie jego praw – nawet jeśli sam zabieg się powiódł i nie doszło do pogorszenia zdrowia, taki czyn może uzasadniać przyznanie pewnej kwoty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (choć przepisy przewidują tu limit 100 tys. zł w ramach ustawy o prawach pacjenta). Jednak najczęściej zadośćuczynienie za błąd medyczny jest zasądzane wtedy, gdy pacjent realnie ucierpiał na zdrowiu fizycznym lub psychicznym wskutek pomyłki lekarskiej.

Podsumowując, warunkiem uzyskania zadośćuczynienia jest udowodnienie błędu medycznego i wynikającej z niego krzywdy. Gdy pacjent spełni te przesłanki, zostaje przesądzona odpowiedzialność sprawcy i sąd ustala kwotę według swego uznania, kierując się przy tym doświadczeniem życiowym i porównaniem z podobnymi sprawami. Dla poszkodowanego ważne jest, by rzetelnie przedstawić skalę swojego cierpienia i następstw zdarzenia – dokumentacja medyczna, opinie psychiatryczne czy zeznania bliskich mogą pomóc unaocznić, jak poważna była krzywda. Także i na tym etapie wsparcie profesjonalnego pełnomocnika (np. adwokata specjalizującego się w prawie medycznym) bywa nieocenione. Dzięki temu roszczenie o zadośćuczynienie zostanie właściwie sformułowane i poparte dowodami, co zwiększa szansę na uzyskanie przez pacjenta satysfakcjonującej rekompensaty za doznane cierpienia. Tak więc odpowiedzialność karna za błąd medyczny nie zastępuje cywilnej – nawet jeśli lekarz poniósł już konsekwencje karne, poszkodowany i tak musi dochodzić zadośćuczynienia przed sądem cywilnym. Podsumowując, tylko udowodnienie winy sprawcy powoduje, że aktualizuje się odpowiedzialność lekarza za błąd medyczny i staje się możliwe uzyskanie zadośćuczynienia.

Autor wpisu:

Picture of Mariusz Krzyżanowski<br><font color="#C39E3A"; size=4> adwokat</font><br><br>

Mariusz Krzyżanowski
adwokat

Niniejsza publikacja została opracowana z najwyższą starannością, jednak niektóre informacje przedstawiono w sposób skrócony. W związku z tym artykuł ma wyłącznie charakter poglądowy, a zawarte w nim treści nie mogą zastępować pełnej i szczegółowej analizy danego zagadnienia. Kancelaria Adwokacka Mariusz Krzyżanowski nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty wynikające z działań podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. W celu omówienia indywidualnej sprawy zapraszamy do kontaktu i podjęcia współpracy.