Sankcja kredytu darmowego: czy kredyt hipoteczny jej podlega?

03/01/2025

Czas czytania: 4 minuty

03/01/2025

Czas czytania: 4 minuty

Sankcja kredytu darmowego to instytucja prawna chroniąca konsumentów przed nieuczciwymi praktykami kredytodawców. Daje ona możliwość zwrotu kredytu bez odsetek i dodatkowych kosztów, jeśli bank nie dopełni określonych obowiązków informacyjnych lub dopuści się innych naruszeń Ustawy o kredycie konsumenckim ¹. Pojawia się jednak pytanie: czy sankcja kredytu darmowego dotyczy kredytu hipotecznego? W polskim systemie prawnym kredyty hipoteczne objęte są osobnymi regulacjami, co komplikuje sprawę. Sprawdźmy, czy możliwe jest zastosowanie tego rozwiązania do kredytów zabezpieczonych hipoteką i jakie alternatywy mają kredytobiorcy.

Czym jest sankcja kredytu darmowego?

Sankcja kredytu darmowego to mechanizm wynikający z ustawy o kredycie konsumenckim, który umożliwia kredytobiorcy zwrot pożyczonej kwoty bez ponoszenia dodatkowych kosztów, jeśli bank naruszy określone przepisy. Dotyczy to m.in. niewłaściwego przekazywania informacji konsumentowi, nieprawidłowego określenia kosztów kredytu czy wprowadzenia kredytobiorcy w błąd co do rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania. Możliwość ta jest ograniczona czasowo – kredytobiorca ma rok od momentu wykonania umowy kredytowej na skorzystanie z tego uprawnienia.

Podstawą wprowadzenia tej sankcji w jej pierwotnym kształcie, który nie odbiegał znacząco od aktualnego uregulowania, była Ustawa z 20.07.2001 r. o kredycie konsumenckim ². Aktualne przepisy dotyczące sankcji wprowadzone zostały Ustawą z 12.05.2011 r. o kredycie konsumenckim uchwaloną w celu wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z 23.04.2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki ³, która określiła minimalne standardy ochrony kredytobiorców.

Czy sankcja kredytu darmowego dotyczy kredytu hipotecznego?

W aktualnym stanie prawnym Ustawa z 23.03.2017 r. o kredycie hipotecznym ⁴ oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami zawiera wszelkie regulacje, którymi objęty jest kredyt hipoteczny a sankcja kredytu darmowego, mająca podstawę we wspomnianej wyżej Ustawie z 12.05.2011 r., przewidziana została wyłącznie dla kredytów konsumenckich.

Istnieje jednak pewna grupa umów kredytowych zabezpieczonych hipoteką, w przypadku których możliwa do zastosowania jest sankcja kredytu darmowego. Kredyt hipoteczny musi jednak spełniać określone warunki, z których najważniejszym jest, aby umowa kredytu została zawarta w okresie pomiędzy 18 grudnia 2011 r., kiedy w życie weszła aktualnie obowiązująca Ustawa o kredycie konsumenckim, a 20 lipca 2017 r., kiedy obowiązywać zaczęła Ustawa o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Przed wejściem w życie Ustawy o kredycie hipotecznym w Ustawie o kredycie konsumenckim zawarte były bowiem przepisy dające możliwość zastosowania sankcji kredytu darmowego do umów kredytów hipotecznych.

Potrzebujesz wsparcia we własnej sprawie?

Umów się na spotkanie

Pozostaw swój numer telefonu. Oddzwonimy w celu ustalenia dogodnego terminu

Kredyt hipoteczny a sankcja kredytu darmowego: jaką mamy alternatywę?

Wobec faktu, iż aktualnie obowiązujące przepisy ograniczają do kredytów konsumenckich możliwość skorzystania z instytucji, jaką jest sankcja kredytu darmowego kredyt hipoteczny na zastosowanie tego mechanizmu, poza nielicznymi wyjątkami, nie pozwala. Kredytobiorcy poszukują zatem alternatywnych sposobów zakwestionowania niekorzystnych warunków kredytu. Jednym z nich są sprawy WIBOR, w których konsumenci kwestionują stosowanie zmiennych stawek oprocentowania w umowach kredytowych argumentując, że WIBOR jest obciążony ryzykiem manipulacji, a jego stosowanie prowadzi do nieuzasadnionego wzrostu kosztów kredytu.

Rozważając próbę zakwestionowania własnej umowy kredytu warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w sprawach bankowych aby sprawdzić, czy istnieje możliwość podjęcia skutecznych kroków.

Podsumowanie

Czy sankcja kredytu darmowego dotyczy kredytu hipotecznego? W większości przypadków odpowiedź będzie negatywna. Kredyty hipoteczne regulowane są osobną ustawą, a sankcja kredytu darmowego odnosi się głównie do kredytów konsumenckich. Istnieją jednak wyjątki dotyczące umów zawartych w określonym przedziale czasowym.

Dla osób poszukujących alternatyw warto rozważyć inne sposoby dochodzenia swoich praw, np. kwestionowanie oprocentowania czy podważanie klauzul abuzywnych. Warto także dowiedzieć się, co to jest sankcja kredytu darmowego, aby poznać szczegółowe warunki skorzystania z tej instytucji i dochodzenia swoich roszczeń.

^{1. Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1497 z późn. zm.). ↩}

^{2. Ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz. 1081 z późn. zm.). ↩}

^{3. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz. U. UE. L. z 2008 r. Nr 133, str. 66 z późn. zm.). ↩}

^{4. Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2245 z późn. zm.). ↩}

Autor wpisu:

Picture of Mariusz Krzyżanowski<br><font color="#C39E3A"; size=4> adwokat</font><br><br>

Mariusz Krzyżanowski
adwokat

Niniejsza publikacja została opracowana z najwyższą starannością, jednak niektóre informacje przedstawiono w sposób skrócony. W związku z tym artykuł ma wyłącznie charakter poglądowy, a zawarte w nim treści nie mogą zastępować pełnej i szczegółowej analizy danego zagadnienia. Kancelaria Adwokacka Mariusz Krzyżanowski nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty wynikające z działań podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. W celu omówienia indywidualnej sprawy zapraszamy do kontaktu i podjęcia współpracy.